Thứ Sáu, 5/11/2021, 14:27 (GMT+7)
Thư viện thông minh là mô hình thư viện thế hệ mới, ứng dụng các giải pháp công nghệ 4.0 trong cách tổ chức, vận hành và quản lý. Mô hình thư viện này được đầu tư bài bản, toàn diện từ cơ sở vật chất đến trang thiết bị và phương pháp hoạt động, quản lý.
Một thư viện thông minh bao gồm: Không gian tổ chức (không gian số và cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin); Ứng dụng công nghệ trong quản lý và tự động hóa thư viện: công nghệ RFID, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, ứng dụng chỉ dẫn bản đồ và liên kết giữa các thư viện trong việc phân chia bổ sung tài liệu; Các phòng chức năng; Phần mềm quản lý thư viện; Thiết bị an ninh tự động hóa trong thư viện; Số hóa và chuyển đổi số trong thư viện.
SmartLib kết nối giữa phần mềm điện tử và thư viện số – một nền tảng quản lý hệ thống thư viện với các trang thiết bị an ninh thư viện cốt lõi của thương hiệu hàng đầu Bibliotheca của Thụy Sĩ, tạo nên những giải pháp tổng thể cho một thư viện thông minh.
Dựa trên những nền tảng công nghệ hiện đại này, Sao Mai xây dựng nên SmartLib – giải pháp tổng thể cho thư viện thông minh. Đi từ những thiết kế mang tính cá nhân hóa phù hợp với văn hóa từng địa phương cho hệ thống thư viện, các khu học liệu, phòng ban, tra cứu, giải trí đến các trang thiết bị và nội thất được thiết kế riêng thoải mái nhất cho người dùng.
Không gian số cho thư viện thông minh gồm hệ thống liên hết giữa hệ thống mạng, phần cứng, phần mềm. Phần cứng ở đây là hệ thống mạng, máy chủ, bộ lưu trữ, máy tính, máy quét. Phần mềm giúp tổ chức các bộ sưu tập, hiển thị, trình bày nội dung cùng với các phần mềm số hóa để chụp tài liệu, chỉnh sửa hình ảnh...
Cở sở hạ tầng CNTT trong thư viện thường bao gồm 3 yếu tố: Hệ thống máy tính bao gồm các máy chủ, máy trạm; Hệ thống phần mềm bao gồm phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng; Hệ thống mạng bao gồm đường truyền dẫn, các thiết bị và dịch vụ mạng.
Thư viện công cộng thông minh được ứng dụng công nghệ RFID là công nghệ nhận dạng bằng sóng radio cho phép thiết bị nhận biết các đối tượng thông qua hệ thống thu nhận sóng radio, từ đó có thể giám sát, quản lý và lưu vết từng đối tượng. Để quản lý một tài liệu trong thư viện, người ta dán vào nó một thẻ/chip có khả năng thu/phát tín hiệu radio, đồng thời sử dụng một ăng-ten để tiếp nhận tín hiệu này. Nội dung của tín hiệu thu được sẽ được ăng-ten chuyển về hệ thống quản lý của thư viện. Dựa vào thông tin đó, hệ thống có thể có thể biết được tài liệu đang ở đâu, trạng thái ra sao, đồng thời có thể cập nhật bổ sung các thông tin cần thiết lên thẻ/chip.
Dữ liệu trong hệ thống được chuẩn hóa và lưu trữ, hình thành một “tổng kho” sử dụng chung cơ sở dữ liệu. Thư viện các Quận/Huyện hoàn toàn chủ động trong việc thu thập, xử lý, cung cấp và khai thác thông tin trong phạm vi của mình, đồng thời tập hợp thông tin để xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung.
Việc này giúp việc liên kết, chia sẻ nguồn lực thông tin được thuận lợi, nâng cao hiệu quả sử dụng kinh phí, tối ưu hóa ngân sách thư viện. Đồng thời, giảm đến mức thấp nhất việc bổ sung tài liệu trùng lặp, làm đa dạng và phong phú nguồn tài liệu của thư viện.
SmartLib còn hỗ trợ thư viện quản lý nguồn tài nguyên truyền thống, quản lý dữ liệu bạn đọc, kiểm soát và quản lý các giao dịch mượn trả của bạn đọc. Ngoài ra phần mềm còn tích hợp với hệ thống an ninh thư viện để đảm bảo an toàn cho tài liệu của thư viện.
Đối với việc quản lý tài nguyên số, SmartLib giúp thư viện chuyển đổi số hóa các đầu sách thành tài liệu số, bạn đọc có thể truy cập bằng thiết bị công nghệ vẫn có thể tìm được những tài liệu truyền thống trước đó. Hỗ trợ tích hợp với những đầu sách điện tử, giúp nguồn tài liệu số thư viện trở nên phong phú hơn.
Ngọc Anh