Băng dán vết thương có thể chia làm 4 loại chính bao gồm dạng băng chính dùng để đắp trực tiếp lên vết thương; dạng băng phủ ngoài dùng để bao phủ băng chính khi nó không bảo vệ được vết thương khỏi sự nhiễm bẩn; băng thấm hút dùng để bao phủ, ngăn vết thương với môi trường bên ngoài và giữ hơi nước ở tại vị trí vết thương; băng bán thấm cho phép oxy đi qua và hơi ẩm bóc bay. Tuỳ theo loại vết thương và vị trí sử dụng mà sẽ áp dụng dạng băng vết thương nào.
Hiện nay, xu thế các thế hệ mới của băng dán y tế trên thế giới đòi hỏi vật liệu phải mang tính tương thích sinh học cao và có bổ sung các yếu tố chống viêm nhiễm, bổ sung các yếu tố giúp mau lành vết thương. Tại Việt Nam, mặt hàng băng dán đắp vết thương hiện nay rất đa dạng và đa số là sản phẩm được nhập khẩu từ nước ngoài. Các nhà sản xuất nội địa chỉ mới có khả năng sản xuất báng dán y tế có tẩm lớp keo oxyt kẽm hoặc acrylic, hầu như chưa có nhà sản xuất nào sản xuất băng dán có khả năng trị phỏng, lở loét và vết thương lâu lành.
Với đề tài nêu trên, nhóm nghiên cứu đã thành công trong việc chế tạo vật liệu nanocomposite dựa trên nền nano vàng và polyurethane (PU) nhằm tạo ra sản phẩm hạt nano vàng có cấu trúc ngôi sao và lưỡng tháp tam giác, có khả năng ứng dụng cho các sản phẩm băng dán kháng khuẩn y tế thế hệ mới.
Cụ thể, đề tài đã đạt được các kết quả như sau:
+ Đã tiến hành tổng hợp thành công vật liệu nano vàng cấu trúc ngôi sao và lưỡng tháp tam giác bằng phương pháp hoá học có sự hỗ trợ nhiệt vi sóng và sóng siêu âm.
+ Đã tiến hành khảo sát các điều kiện ảnh hưởng đến tính chất hạt nano vàng cấu trúc ngôi sao và lưỡng tháp tam giác thông qua các kỹ thuật phân tích, đánh giá tính chất của hạt nano vàng bằng phương pháp như phổ UV-Vis, FTIR, phân tích SEM, TEM và XRD. Từ đó, xác định được các điều kiện tối ưu như: đối với nano vàng dạng ngôi sao thì nồng độ chất hoạt động bề mặt CTAB:SB3-14 là 4:1, nồng độ chất khử AA là 10mM, nồng độ AgNO3 là 1mM, điều kiện pH là 7, thời gian siêu âm là 6 phút, biên độ siêu âm là 60µm, thời gian vi sóng là 15 phút, công suất vi sóng là 400 watts; đối với nano vàng dạng lưỡng tháp tam giác thì nồng độ CATB là 0,1M, tỷ lệ chất khử [AA]/[Au3+]=3, nồng độ [AgNO3]/[Au3+]=0.2, điều kiện pH là 3, thời gian siêu âm là 15 phút, biên độ siêu âm là 60µm, thời gian vi sóng là 15 phút, công suất vi sóng là 400 watts.
+ Hạt nano vàng ngôi sao tạo ra có kích thước lõi, hạt nano vàng lưỡng tháp tam giác tạo ra có đường kính 25nm, chiều dài 80nm.
+ Đã đề ra 2 quy trình tối ưu để chế tạo hạt nano vàng cấu trúc ngôi sao và lưỡng tháp tam giác bằng phương pháp mầm trung gian kết hợp nhiệt vi sóng và siêu âm.
+ Đã nghiên cứu lựa chọn được các loại nguyên liệu thích hợp và chế tạo thành công xốp PU dẻo. Tiến hành nghiên cứu khảo sát ảnh hưởng của nồng độ tác chất ban đầu đến tính chất của xốp PU, từ đó đã lựa chọn được công thức thích hợp để chế tạo xốp PU là: tỷ lệ DABCO được thay đổi là 0,1%, hàm lượng chất tạo xốp H2O là 1%, PDMS 1%, hàm lượng D5 xốp 1% và hàm lượng BDO là 1%, tỷ lệ MDI là 40% (tính theo khối lượng của PTHF).
+ Đã xác định được quy trình tạo composite xốp PU-nano vàng để làm băng dán bằng hai phương pháp tẩm và in-situ với nồng độ nano vàng thích hợp cho từng quy trình là: 5 µg/mL cho nano vàng dạng ngôi sao, 50 µg/mL cho nano vàng dạng lưỡng tháp tam giác ứng với quy trình tẩm; 50 µg/mL cho nano vàng dạng ngôi sao, 100 µg/mL cho nano vàng dạng lưỡng tháp tam giác ứng với quy trình in-situ.
+ Băng dán trên nền vật liệu composite xốp PU-nano vàng ngôi sao và lưỡng tháp có các tính chất như: độ thấm hút nước 497%, kích thước lỗ xốp 100µm, chỉ số trao đổi môi trường 1.400 – 1.800 g/m2, độ bền nén 400 KPa và hiệu quả kháng khuẩn đối với E. coli và S. aureus đều trên 90%. Quy trình chế tạo miếng dán PU-nano vàng cấu trúc ngôi sao, lưỡng tháp tam giác trên nền PU-Au có tính kháng khuẩn cao đã được hoàn chỉnh với đầy đủ chi tiết các thông số và được đăng ký sáng chế.
+ Kết quả đề tài cũng xây dựng bộ tiêu chuẩn cơ sở của sản phẩm miếng dán kháng khuẩn PU, đáp ứng yêu cầu về vật tư y tế theo đúng quy định của Nghị định 169/2018/NĐ-CP.
Như vậy, đề tài này đã bước đầu tiếp cận những phương pháp chế tạo vật liệu kháng khuẩn thế hệ mới dựa trên công nghệ nano. Đồng thời, thông qua đề tài này, Trung tâm Nghiên cứu Triển khai Khu Công nghệ cao có thể phối hợp với các doanh nghiệp ứng dụng, đánh giá sản phẩm; hoàn thiện quy trình chế tạo nano vàng dạng ngôi sao và lưỡng tháp tam giác, từng bước hoàn thiện công nghệ, hướng tới chuyển giao cho doanh nghiệp để sản xuất số lượng lớn nhằm đưa sản phẩm vào ứng dụng trong lĩnh vực mỹ phẩm và vật tư tiêu hao y tế.
Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài tại Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ (CESTI).
Lam Vân (CESTI)