Về cơ bản, cây trồng cần được duy trì độ ẩm ở vùng rễ trong một khoảng ẩm độ nhất định để phát triển tốt nhất. Độ ẩm này tùy thuộc vào khả năng hút nước từ trong đất của cây. Tuy nhiên, tổng lượng nước tiềm thế trong vùng rễ cây là tổng của tiềm thế matric và tiềm thế osmotric, mà tiềm thế matric gần bằng 0 trong hệ thống tưới nhỏ (do độ ẩm cao), nên thành phần tiềm thế osmotric có thể có trị số âm lớn, chỉ rõ hàm lượng muối trong nước cao nhưng không gây hại cho sự phát triển của cây trồng.
Tưới nhỏ giọt: phương thức canh tác phù hợp trên đất nhiễm mặn
Ưu điểm của hệ thống tưới nhỏ giọt là tiết kiệm nước, do nước tưới được cấp trực tiếp cho cây trồng, không bị thất thoát do bốc hơi và thấm sâu. Tưới nhỏ giọt còn có khả năng giữ được độ ẩm đồng đều trong tầng đất canh tác góp phần nâng cao năng suất cây trồng. Vì thế, nhờ khả năng tạo độ ẩm cao, hệ thống tưới nhỏ giọt có thể dùng nước có hàm lượng muối cao để tưới cây. Đây là điều không thể áp dụng đối với phương thức tưới tràn truyền thống.
Không chỉ thế, hệ thống duy trì độ ẩm liên tục dọc theo rễ cây từ 0-30cm, giúp tăng hiệu quả sử dụng nước và phân bón. Nhờ đó, bộ rễ cây sẽ phát triển mạnh hơn do độ ẩm đất được duy trì ổn định, đất xốp nhiều oxy, dinh dưỡng… nhờ lượng nước tưới nhỏ giọt thường xuyên cả ngày. Chẳng hạn như cây chanh tứ quý (chanh bốn mùa) có khả năng tăng sản lượng lên đến 200% khi sử dụng dây tưới nhỏ giọt Dripnet PC (lưu lượng 1.6L/H). Dripnet PC là loại dây tự bù áp và được sử dụng trên vùng đồi dốc, không bằng phẳng giúp cho chanh tứ quý hấp thụ được lượng nước và phân bón tối đa cho cây sinh trưởng trên địa hình này. Do đó cây phát triển tốt, hạn chế sâu bệnh, tăng năng suất cây trồng với chi phí đầu tư tiết kiệm hơn.
Bởi vậy, phương thức tưới nhỏ giọt là giải pháp hữu hiệu hỗ trợ người nông dân khắc phục tình trạng đất nhiễm mặn, đất khô thiếu nước vốn tác động xấu đến cây trồng ở đồng bằng sông Cửu Long hoặc khu vực miền Trung. Từ đó, nông dân có thể tăng sản lượng, tiết kiệm nước và phân bón, đồng thời còn giúp bảo vệ môi trường sống.
Đó là một số lợi ích của
hệ thống tưới nhỏ giọt Netafim (Israel) do Công ty Cổ phần Công nghệ tưới Khang Thịnh phân phối. Giải pháp này được Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ TP.HCM hỗ trợ truyền thông và kết nối mua bán – chuyển giao thiết bị.
Một số chủ trang trại ở Đăk Lăk đã áp dụng mô hình công nghệ tưới nhỏ giọt Netafim kết hợp bón phân qua nước cho cây cà phê để đưa nước và chất dinh dưỡng trực tiếp đến vùng rễ tích cực của cây cà phê. Thông qua đầu nhỏ giọt tự bù áp lực nước, nước và dinh dưỡng được cung cấp đầy đủ và đồng đều cho tất cả các cây cà phê trên khu vườn, giúp quản lý nước tưới và dinh dưỡng cho cây cà phê một cách hiệu quả nhất, đặc biệt là điều tiết nước phù hợp sinh lý nở hoa cà phê (là cơ sở quyết định năng suất, chất lượng và sự bền vững của vườn cà phê).
Ngoài khả năng giúp tiết kiệm nước, phương thức tưới nhỏ giọt còn hạn chế ô nhiễm môi trường và làm giảm phát thải nhà kính (khí metal, khí nitơ…) so với phương thức tưới tràn truyền thống. Bên cạnh đó, phương thức tưới nhỏ giọt còn thích hợp với nhiều loại địa hình đồi dốc phức tạp – vốn không thể áp dụng phương thức tưới tràn.
Thực tế, hệ thống tưới nhỏ giọt Netafim có thể sử dụng liên tiếp để trồng xen cho cả lúa và hoa màu (các loại trồng theo hàng như cà chua, khổ qua…). Hệ thống tưới nhỏ giọt tổng chi phí đầu tư khoảng từ 55 - 60 triệu đồng/ha, thời gian sử dụng từ 8 - 10 năm. Như vậy, khấu hao mỗi năm chỉ đạt 5,5 - 6 triệu đồng, giảm được 30 - 40% lượng nước tưới/ha, tiết kiệm được chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.
Tưới nhỏ giọt là kỹ thuật tưới cung cấp nước vào rễ cây dưới dạng các giọt nước nhỏ ra chậm với lưu lượng không đổi nhờ các cơ chế đều tiết áp lực nước của các đầu nhỏ giọt gắn chìm trong ống dẫn hay lắp bên ngoài ống. Kỹ thuật này giúp tiết kiệm nước, phân bón, cung cấp đều đặn lượng nước tưới cần thiết, tránh hiện tượng tập trung muối trong đất, ngăn chặn sự phát triển của cỏ dại và sâu bệnh quanh gốc cây.
Hệ thống tưới nhỏ giọt chỉ làm ướt vùng đất cục bộ, giảm sự phát triển của cỏ dại, tạo điều kiện cho phương tiện cơ giới di chuyển dễ dàng và ngăn chặn sự xói mòn của đất giữa các cây trồng. Đặc biệt, trong mùa khô hay ở những vùng có khí hậu khô hạn, hệ thống tưới nhỏ giọt có thể giúp hạn chế được sâu gây hại và bệnh dịch do lá cây không bị ướt. Bên cạnh đó, hệ thống cũng giảm bớt sự hao hụt nước do gió so với kiểu tưới tràn.
Đến nay, hệ thống tưới nhỏ giọt Netafim là biện pháp tưới tiêu tiết kiệm nước nhất, giảm đến 30-60% nước so với phương pháp tưới tràn truyền thống. Hệ thống bao gồm mạng lưới đường ống phân phối nước được đặt áp sát mặt đất theo hướng cây trồng với các điểm đầu nhỏ giọt được dán trực tiếp vào ống hoặc gắn thông qua các đầu kết nối. Người nông dân có thể cung cấp nước, phân bón đến đúng vùng rễ tích cực với liều lượng nhỏ, vừa đủ để cây trồng hấp thu hết thông qua hệ thống máy bơm, van, đường ống dẫn nước, đường ống nhỏ giọt, và hiện đại hơn là kết nối với hệ thống máy tính kiểm soát.
Hệ thống này cũng thu thập dữ liệu đầu vào bằng hệ thống cảm biến, sau đó đưa lên máy chủ đám mây để phần mềm NMC Air chuyên dụng xử lý và điều khiển thao tác tưới nước, bón phân hoặc đưa ra khuyến nghị cần thiết cho người nông dân. NMC Air giúp người nông dân cập nhật, kiểm soát lưu lượng nước tưới và phân bón cung cấp cho cây trồng tại trang trại; vận hành Bộ điều khiển và thiết lập tưới theo chương trình NMC; xem lịch sử dữ liệu và tạo biểu đồ để để phân tích dữ liệu, theo dõi trang trại.
Thông tin chi tiết về
Hệ thống tưới nhỏ giọt, Quý khách vui lòng liên hệ với Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ - 79 Trương Định, P. Bến Thành, Q.1, TP.HCM; ĐT: (028) 35210735 - Fax: (028) 3829 1957; Email:
techmart@cesti.gov.vn để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.
Techport.vn